مقدمه

یکی از مشکلات دانش‌آموختگان دانشگاهی، پایین بودن توان عملکردی آن‌ها در انجام طرح‌ها یا پروژه‌های کاربردی و مؤثر موردنیاز جامعه می‌باشد. به‌طوری‌که دانش‌آموختگان در ورود به بازار کار لازم است دوره‌های گاهی طولانی را در جهت کسب مهارت‌های کاری بگذرانند. البته این مشکل بزرگ، خود مانعی در به‌کارگیری این نیروها است که تقریباً برای تمام رشته‌های دانشگاهی صادق است. در سال‌های اخیر توجه به این کاستی در آموزش موجب شده تا برخی دانشگاه‌های بزرگ دنیا دست به تغییر در دوره کارشناسی زده و دوره‌هایی تحت عنوان کارآموزی بلندمدت را راه‌اندازی کنند که در آن دانشجویان علاوه بر گذراندن درس در دانشگاه در عرصه عمل نیز مشغول به کار می‌گردند. بر این اساس دانشکده مهندسی دانشگاه فردوسی مشهد نیز دوره کارآموزی را در قالب طرح کواپ طی سال‌های گذشته به اجرا درآورد. با عنایت به‌ضرورت افزایش توان اشتغال پذیری دانشجویان در دوره کارشناسی و تجربه موفق و مؤثر طرح کواپ، آیین‌نامه دوره کارآموزی بلندمدت باهمت و پیگیری “مدیریت ارتباط با صنعت و جامعه دانشگاه” و “مدیریت برنامه‌ریزی و توسعه آموزش دانشگاه” تدوین شد.

ماده 1 – تعاریف و مفاهیم

متقاضی: دانشجوی دوره کارشناسی دانشگاه فردوسی مشهد دانشگاه: دانشگاه فردوسی مشهد کارآموز: به دانشجویی اطلاق می‌شود که بر اساس این آیین‌نامه در قالب توافق‌نامه دانشگاه با پذیرنده مبادرت به فراگرفتن کارهای عملی و مهارت افزایی می‌کند. پذیرنده: بنگاه فعال در بخش خصوصی/ تعاونی/ دولتی مورد تأیید دانشگاه که نسبت به پذیرش کارآموز جهت آموزش مهارتی اقدام می‌کند. دوره آمادگی: دوره معینی که توسط پذیرنده قبل از شروع دوره کارآموزی بلندمدت برگزار می‌شود و طی آن کارآموز با پیش‌نیازها و مهارت‌های موردنیاز پذیرنده آشنا می‌شود. دوره کارآموزی بلندمدت: دوره معینی که طی آن کارآموز به کسب تجربه و افزایش مهارت در پذیرنده اقدام می‌کند. اداره: اداره مهارت افزایی و توسعه کارآموزی دانشگاه به‌عنوان تسهیل‌گر جهت شناسایی سازمان‌ها و عقد قرارداد کارگروه مرکزی: کارگروهی متشکل از معاون پژوهش و فناوری دانشگاه، مدیر ارتباط با صنعت و جامعه دانشگاه، مدیر برنامه‌ریزی و توسعه آموزش دانشگاه، رئیس گروه برنامه‌ریزی آموزشی و درسی دانشگاه، یک نفر از اعضاء هیأت علمی، رئیس اداره مهارت افزایی و توسعه کارآموزی دانشگاه (عضو و دبیر کارگروه) و یک نفر از کارشناسان مدیریت ارتباط با صنعت و جامعه دانشگاه کارگروه کارآموزی گروه: کارگروهی متشکل از نماینده اداره مهارت افزایی و توسعه کارآموزی دانشگاه، مدیر ارتباط با صنعت و جامعه دانشکده (عضو و دبیر کارگروه)، کارشناس آموزش گروه یا کارشناس آموزش دانشکده یا کارشناس پژوهش و فناوری دانشکده، دو یا چهار نفر از اعضاء هیأت علمی گروه آموزشی

ماده 2 – اهداف

هدف از دوره‌ی کارآموزی، پرورش دانش‌آموخته‌هایی است که علاوه برداشتن دانش کافی به دلیل گذراندن واحدهای درسی متنوع و ضروری، از توان عملکردی مطلوبی به دلیل تجربه کار در محیط واقعی برخوردار بوده و فرصت‌های بیشتری برای جذب در فضای کار را دارند.

اهداف و مزیت‌های برنامه کارآموزی: 1-2- آشنایی دانشجو با توانایی‌های فردی بالقوه خود و بالفعل نمودن آن‌ها
2-2- فراهم شدن زمینه انتقال تجربه و به‌کارگیری مهارت از پذیرنده به دانشجو در حین تحصیل
3-2- ارتقای شایستگی‌های حرفه‌ای دانش‌آموختگان
4-2- آشنایی بیشتر دانشجو با آینده شغلی خود
5-2- افزایش شانس اشتغال پس از فارغ‌التحصیلی
6-2- هدفمند شدن پروژه کارشناسی در تداوم تجربیات دوره کارآموزی

ماده 3 – شرح وظایف کارگروه کارآموزی گروه

1-3- تدوين دستورالعمل اجرایی دوره کارآموزی در گروه آموزشی
2-3- تدوين برنامه‌های کارآموزی بلندمدت در گروه آموزشی
3-3- تعیین سقف پذیرش دانشجویان در هر ورودی
4-3- تهیه لیست پذیرنده‌های مورد تأیید
5-3- برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌های موردنیاز جهت آشنایی بیشتر دانشجویان با پذیرنده‌ها
6-3- دریافت کاربرگ شماره 1 از دانشجویان و گزینش بر اساس معیارهای کمی و کیفی
7-3- ارسال لیست متقاضیان به پذیرنده و دریافت لیست افراد تأییدشده از هر پذیرنده
8-3- اعلام نهایی پذیرش بر اساس اولویت اعلام‌شده متقاضیان و پذیرنده‌ها

ماده 4 – فرآیند پذیرش دانشجو در دوره

گام فعالیت انجام دهنده فعالیت
1 شرکت در دوره مشاوره نگرش شناسی شغلی و آموزش بهره‌وری فردی (اختیاری) متقاضی
2 دریافت لیست پذیرنده‌ها از کارگروه کارآموزی گروه متقاضی
3 شرکت در برنامه‌های پیش‌بینی‌شده و تلاش برای آشنایی با پذیرنده‌ها متقاضی
4 مشاوره با اعضاء هیأت علمی گروه و معرفی استاد راهنمای کارآموزی علاقه‌مند به همکاری با متقاضی متقاضی
5 تکمیل کاربرگ شماره 1 (پیوست 1) و تکمیل اولویت موردتقاضا برای پذیرنده‌ها متقاضی
6 گزینش بر اساس معیارهای کمی و کیفی پذیرش کارگروه کارآموزی گروه
7 ارسال لیست متقاضیان به پذیرنده و پیگیری ارسال جواب توسط پذیرنده در مدت‌زمان مشخص‌شده کارگروه کارآموزی گروه
8 بررسی لیست متقاضیان و اعلام نهایی دانشجویان پذیرش‌شده پذیرنده
9 اعلام نهایی پذیرش بر اساس اولویت اعلام‌شده متقاضیان و پذیرنده‌ها کارگروه کارآموزی گروه
10 مراجعه به پذیرنده و امضای توافق‌نامه همکاری (پیوست 2) متقاضی
11 ارسال یک نسخه از توافق‌نامه همکاری به کارگروه کارآموزی گروه (پیوست 2) متقاضی
12 امضاء و ممهور نمودن توافق‌نامه همکاری (پیوست 2) اداره
13 انجام فرآیند ثبت‌نام دوره کارآموزی بلندمدت در پورتال دانشجویی متقاضی
14 بررسی، تأیید ثبت‌نام دانشجو و انتساب استاد راهنمای کارآموزی اداره / کارگروه کارآموزی گروه
15 انتخاب واحد درس کارآموزی متقاضی
16 انجام دوره کارآموزی بلندمدت متقاضی
17 نظارت، انجام بازدید دوره‌ای و بررسی گزارش‌های هفتگی استاد راهنمای کارآموزی
18 تهیه گزارش مشروح کارآموزی بلندمدت متقاضی
19 بررسی گزارش مشروح کارآموزی و تأیید پایان کارآموزی بلندمدت استاد راهنمای کارآموزی
20 تأیید پایان کارآموزی و امضای فرم پایان همکاری پذیرنده
21 ارسال یک نسخه از فرم پایان همکاری به کارگروه کارآموزی گروه متقاضی
22 ممهور شدن فرم پایان همکاری اداره
23 بارگذاری فرم پایان همکاری ممهور در پورتال متقاضی
24 بررسی و تأیید دوره کارآموزی بلندمدت اداره

تبصره 1: شرط میزان واحد گذرانده شده و معدل کل جهت پذیرش متقاضی در دوره کارآموزی توسط کارگروه کارآموزی گروه تعیین می‌شود.

تبصره 2: سقف پذیرش متقاضیان در هرسال در دوره کارآموزی بر اساس قوانین آموزشی و توسط کارگروه کارآموزی گروه تعیین خواهد شد. (حداکثر 25% دانشجویان هر ورودی)

تبصره 3: بعد از تأیید ثبت‌نام توسط مدیر محترم گروه در پورتال، دانشجو فقط امکان اخذ واحد کارآموزی را دارد و اخذ سایر واحدها ممکن نیست.

تبصره 4: در صورتیکه کارآموزی بلند مدت صفر واحدی در نظر گرفته شود معادل 3 واحد درس کارآموزی مصوب محاسبه خواهد شد.

ماده 5 – شرایط و فرآیند پذیرش پذیرنده

5-1- شرایط پذیرنده: 1-1-5- داشتن مجوز فعالیت از دستگاه اجرایی ذی‌ربط
2-1-5- دارای حسن شهرت در همکاری با کارآموزان
3-1-5- گزینش و تأیید صلاحیت از کارگروه کارآموزی گروه

2-5- فرآیند پذیرش و انتخاب واحدهای پذیرنده: 1-2-5- ارائه درخواست به کارگروه کارآموزی گروه
2-2-5- بررسی اولیه درخواست‌ها (به‌صورت سالانه) در کارگروه کارآموزی گروه
3-2-5- گزینش نهایی در کارگروه کارآموزی گروه
4-2-5- امضای توافق‌نامه دوجانبه (پیوست 2)

ماده 6 – طول دوره

6-1- دانشجو علاوه بر گذراندن درس‌های برنامه‌ی درسی مصوب، دوره کارآموزی بلندمدت را اخذ می‌کند. همچنین در راستای افزایش توانایی‌های فردی، دانشجو می‌تواند از بسته مشاوره و آموزش زیر قبل از شروع کارآموزی استفاده نماید: دوره مشاوره نگرش شناسی شغلی دوره آموزش بهره‌وری فردی

2-6- طول دوره کارشناسی در وضعیت کارآموزی نسبت به شکل رایج یک سال افزایش پیدا می‌کند بنابراین مدت تحصیلی از 8 نیمسال تحصیلی (4 سال) به 10 نیمسال تحصیلی (5 سال) افزایش می‌یابد.

چهار نمونه از ترکیب‌ مختلف نیمسال‌های رایج و کارآموزی

  سال اول سال دوم سال سوم سال چهارم سال پنجم
ترکیب اول T1 T2 T3 T4 P&S/Si1 Li1 Li2 T5 T6 T7 T8
ترکیب دوم T1 T2 T3 T4 T5 T6 P&S/Si1 Li1 Li2 T7 T8
ترکیب سوم T1 T2 T3 T4 P&S/Si1 Li1 T5 Li2 T6 T7 T8
ترکیب چهارم T1 T2 T3 T4 T5 T6 P&S/Si1 Li1 T7 Li2 T8

1: نیمسال اول، 2: نیمسال دوم و ت: نیمسال تابستان.
برنامه نیمسال‌های رایج: T، کارآموزی کوتاه: Si، کارآموزی طولانی: Li، دوره بهره‌وری و مهارت‌آموزی: P&S

تبصره 1: به ازای گذراندن موفق یک دوره کارآموزی بلندمدت، یک نیمسال به سنوات کارآموز اضافه می‌شود.

تبصره 2: درصورتی‌که دانشجو کارآموزی 1 را به‌طور کامل نگذراند، نمی‌تواند در کارآموزی 2 شرکت کند.

تبصره 3: اگر کارآموز دوره‌های کارآموزی را به‌طور کامل نگذراند، جزو دانشجویان طرح کارآموزی بلندمدت محسوب نخواهد شد.

تبصره 4: کارگروه کارآموزی گروه در صورت نیاز می‌تواند دوره کارآموزی 4 را بعد از دو نیمسال تحصیلی برنامه‌ریزی نماید.

تبصره 5: در صورت صدور مجوزهای لازم، برای دانشجویان شبانه در شهریه ثابت تخفیف در نظر گرفته خواهد شد.

ماده 7 – نحوه اجرا

کارگروه کارآموزی گروه متقاضی استفاده از مفاد آیین‌نامه لازم است دستورالعمل اجرايي دوره را تدوين و پس از تصویب آن در شورای آموزشی گروه جهت طرح و بررسي در شوراي برنامه‌ریزی درسي و آموزشي دانشگاه به گروه برنامه‌ریزی آموزشی و درسی دانشگاه ارسال نماید.

حالت اول- اجراي دوره با صفر واحد: در اين حالت ضروري است موارد زير در شرايط اجراي آیین‌نامه دوره كارآموزي بلندمدت مشخص شود: معدل دانشجويان متقاضي دروس پيش‌نياز نيمسال ورود به دوره نحوه اجرا و طول دوره كارآموزي سقف پذيرش متقاضيان هرسال تحصيلي اساتيد راهنماي كارآموزي

حالت دوم- اجراي دوره با تعداد واحد درسي مشخص: در اين حالت با توجه به تعيين تعداد واحد درسي براي دوره و حذف يا تغيير تعداد واحدهاي درسي برنامه درسي مصوب در حال اجرا ضروري است ضمن تدوين شيوه‌نامه اجرا با رعايت موارد ذكرشده در حالت اول، اقدام لازم جهت بازنگري برنامه درسي صورت گيرد.

ماده 8 – حمایت مالی

جهت ترغیب و تشویق دانشجویان، با عقد قرارداد فی‌مابین دانشگاه و واحد پذیرنده، حمایت مالی از کارآموزان صورت می‌گیرد. مبلغ دقیق حمایت مالی کارآموزی بر اساس ماده 6 موافقت‌نامه دوجانبه تعیین خواهد شد.

تبصره 1: بیمه حوادث در دوره کارآموزی بلندمدت همانند دوره کارآموزی مصوب بر عهده دانشگاه است.

تبصره 2: در دوره کارآموزی بلندمدت، کارآموزان از منظر دانشگاه همچنان دارای وضعیت “دانشجو” می‌باشند.

ماده 9-گزارش کارآموزی

دانشجو در پایان هر دوره کارآموزی کوتاه و طولانی‌مدت (کارآموزی 1، 2 و 3) بایستی گزارشی بر اساس الگوی ارائه‌شده توسط کارگروه کارآموزی گروه ارائه کند.

ماده 10 – شرایط خروج نابهنگام کارآموز از دوره کارآموزی بلندمدت

1-10- انصراف کتبی کارآموز از ادامه دوره کارآموزی بلندمدت با تأیید پذیرنده و کارگروه کارآموزی گروه
2-10- عدم رعایت مفاد تعهدنامه توسط کارآموز
3-10- غیبت غیرموجه کارآموز در پذیرنده بیش از 5% طول دوره
4-10- عدم رعایت مفاد موافقت‌نامه دوجانبه (پیوست 2)
5-10- عدم رعایت قوانین کاری پذیرنده در دوره کارآموزی بلندمدت
6-10- عدم پرداخت کمک مالی توسط پذیرنده
7-10- خاتمه پیش‌هنگام موافقت‌نامه دوجانبه (پیوست 2) با توافق کتبی طرفین

تبصره 1: درصورتی‌که کارآموز به هر دلیل دوره کارآموزی 2 و 3 را به‌طور کامل نگذراند، نمی‌تواند از مزایای مربوط به افزایش نیمسال‌های تحصیلی استفاده کند.

ماده 11 – نظارت بر اجرا

نظارت بر اجرای صحیح این دوره بر عهده کارگروه مرکزی دانشگاه می‌باشد.

این آیین‌نامه در 11 ماده و 12 تبصره در جلسه مورخ 09/03/1402 شورای برنامه‌ریزی درسی و آموزشی دانشگاه تصویب و از آن تاریخ قابل‌اجرا است.


پیوست 1

باسمه‌تعالی کاربرگ ثبت‌نام در دوره کارآموزی بلندمدت سال ……

هدف از این طرح پرورش دانش‌آموخته کارآزموده است که علاوه برداشتن دانش کافی به دلیل گذراندن واحدهای درسی متنوع و ضروری، توان عملکردی مطلوبی را نیز به دلیل تجربه کار در محیط واقعی دارد و امکان بیشتری برای جذب در فضای کار مهیا می‌گردد.

لطفاً اطلاعات خواسته‌شده در کاربرگ را تکمیل و تا پایان وقت اداری …… به کارگروه کارآموزی گروه تحویل دهید.

اطلاعات عمومی نام:
نام خانوادگی:
شماره دانشجویی:
شماره تلفن همراه:
پست الکترونیکی:

وضعیت تحصیلی تعداد واحدهای گذرانده شده تا به اکنون:
تعداد واحدهای اخذشده در ترم جاری:
معدل کل بدون در نظر گرفتن ترم جاری:

با توجه به واحدهایی که تابه‌حال اخذ کرده‌اید بدون دوره کارآموزی، پیش‌بینی می‌کنید طول دوره کارشناسی شما چقدر باشد؟ 8 ترم 9 ترم 10 ترم بیشتر از 10 ترم

انتخاب و اولویت‌بندی شرکت‌های پذیرنده متقاضی حضور در چه شرکت‌هایی هستید؟

اولویت 1 – نام شرکت:
اولویت 2 – نام شرکت:
اولویت 3 – نام شرکت:
اولویت 4 – نام شرکت:
اولویت 5 – نام شرکت:

توانمندی‌های فنی به‌طورکلی هر مهارتی که کسب کرده‌اید و فکر می‌کنید در محیط کاری شركت‌هاي حاضر در طرح کارآموزی بلندمدت موردنیاز خواهد بود را مشخص کنید.

پذیرش شرایط کارآموزی این‌جانب در صورت پذیرش در دوره این کارآموزی شرایط زیر را می‌پذیرم.

در دوره کارآموزی، کارآموز از منظر دانشگاه همچنان دارای وضعیت “دانشجو” می‌باشد اما مجاز به انتخاب واحد درسی غیر از کارآموزی را ندارد بنابراین طول دوره کارشناسی یک سال تحصیلی افزایش خواهد یافت. دانشجو در قالب این طرح یک کارآموزی تابستانی دوماهه 300 ساعته و دو کارآموزی ترمی 4.5 ماهه و 675 ساعته را در واحد پذیرنده می‌گذراند.

توضیحات تکمیلی:

امضا و تاریخ


پیوست 2

موافقت‌نامه دوجانبه بین دانشگاه، واحد پذیرنده و دانشجو

ماده 1- طرفین توافق‌نامه به حول و قوه الهی، این توافق‌نامه دوجانبه، بین معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه فردوسی مشهد به نمایندگی مدیر ارتباط با صنعت و جامعه دانشگاه فردوسی مشهد که ازاین‌پس دانشگاه نامیده می‌شود به‌عنوان طرف اول و شرکت به نمایندگی دارای امضاء مجاز بر اساس آخرین آگهی تغییرات روزنامه رسمی که ازاین‌پس “واحد پذیرنده” نامیده می‌شود به‌عنوان طرف دوم منعقد و طرفین خود را موظف به اجرای آن می‌دانند.

ماده 2- موضوع توافق‌نامه موضوع موافقت‌نامه همکاری بین طرفین برای انجام طرح کارآموزی بلندمدت دانشجو در واحد پذیرنده با هدف افزایش توانمندی عملی و آمادگی دانشجو است.

تبصره 1: در دوره کارآموزی بلندمدت، کارآموز از منظر دانشگاه همچنان دارای وضعیت “دانشجو” می‌باشند.

ماده 3- تعاریف (تعاریف مشابه ماده 1 آیین‌نامه)

ماده 4- اهداف 1-4- آشنایی دانشجو با توانایی‌های فردی بالقوه خود و بالفعل نمودن آن‌ها
2-4- فراهم شدن زمینه انتقال تجربه و به‌کارگیری مهارت از پذیرنده به دانشجو در حین تحصیل
3-4- ارتقای شایستگی‌های حرفه‌ای دانش‌آموختگان
4-4- آشنایی بیشتر دانشجو با آینده شغلی خود
5-4- افزایش شانس اشتغال پس از فارغ‌التحصیلی
6-4- هدفمند شدن پروژه کارشناسی در تداوم تجربیات دوره کارآموزی

ماده 5- طول دوره‌های کارآموزی در قالب این موافقت‌نامه کارآموز حداکثر یک دوره کارآموزی تابستانی دوماهه 300 ساعته (کارآموزی کوتاه Si1) و دو کارآموزی ترمی 4.5 ماهه 675 ساعته (کارآموزی طولانی Li1 و Li2) را مجموعاً در واحد پذیرنده می‌گذراند.

ماده 6- حمایت مالی واحد پذیرنده در طی دوره‌ کارآموزی بلندمدت خود و بر اساس جدول زیر حمایت مالی ماهیانه به دانشجو پرداخت می‌نماید:

دوره دوره کارآموزی معادل ماهانه توضیح
اول 300 ساعت اول دو ماه بدون حقوق
دوم 675 ساعت اول 4.5 ماه
سوم 675 ساعت دوم 4.5 ماه

ماده 7 – شرایط عمومی 1-7- کارآموز و واحد پذیرنده توافق می‌کنند تا با قبول کامل موازین اخلاقی و انسانی در این توافق‌نامه وارد شوند
2-7- کارآموز و واحد پذیرنده تعهد می‌نمایند که منافع مادی و معنوی طرف مقابل را شرعاً و عرفاً رعایت نمایند
3-7- عدم افشای اطلاعات و مدارک و مفاد این توافق‌نامه

ماده 8- تعهدات واحد پذیرنده 1-8- واحد پذیرنده متعهد می‌شود تا در امر فعالیت‌های موضوع توافق‌نامه از کلیه توان خود استفاده نماید
2-8- واحد پذیرنده متعهد می‌شود تا ایمنی محیط کار را به کارآموز آموزش دهد
3-8- واحد پذیرنده متعهد می‌شود تا دوره آمادگی را پیش از آغاز دوره کارآموزی بلندمدت برگزار نماید
4-8- واحد پذیرنده متعهد می‌شود تا دانشجو را در حوزه تخصصی رشته تحصیلی به کار گیرد
5-8- واحد پذیرنده متعهد می‌شود در پرداخت به‌موقع تعهدات مالی مطابق با توافق‌نامه تلاش نماید

ماده 9- تعهدات دانشگاه 1-9- تأمین بیمه حوادث دانشجو در طول دوره اول کارآموزی بلندمدت
2-9- بررسی و رفع مشکلات انجام موافقت‌نامه

ماده 10- فسخ و خاتمه توافق‌نامه این موافقت‌نامه از تاریخ لغایت معتبر می‌باشد که در صورت توافق طرفین قابل تمدید خواهد بود.

ماده 11 – ناظر قرارداد طرفین، رئیس اداره مهارت افزایی و توسعه کارآموزی را به‌عنوان ناظر این قرارداد تعیین می‌نمایند.

ماده 12 – حل اختلاف در صورت بروز هرگونه اختلاف در تفسیر و یا اجرای این قرارداد کمیته‌ای مرکب از نمایندگان طرفین و مدیر حقوقی دانشگاه فردوسی مشهد تشکیل می‌شود.

ماده 13- آدرس طرفین آدرس شرکت:
آدرس دانشگاه: مشهد، میدان آزادی، پردیس دانشگاه فردوسی مشهد

ماده 14- مواد توافق‌نامه این توافق‌نامه در 14 ماده و یک تبصره و در دو نسخه که هرکدام حکم واحد دارد تنظیم گردیده و طرفین توافق‌نامه ملزم به اجرای کلیه مفاد آن هستند.

نماینده پذیرنده
مدیر ارتباط با صنعت و جامعه دانشگاه

ناظر قرارداد
مدیر اداره مهارت افزایی و توسعه کارآموزی دانشگاه